در دنياي امروز فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي نقشي اساسي در زنجيره توزيع و فروش كالا دارند. اين فروشگاه‌ها با ايجاد محيط‌هايي مدرن، گردآوري كالاهاي متنوع و ارائه خدمات گوناگون، تجربه خريدي راحت و سريع را براي مشتريان فراهم كرده‌اند. با توجه به توسعه روزافزون اين فروشگاه‌ها، ترسيم آينده اين صنعت، هم براي مديران و هم مشتريان از اهميت بالايي برخوردار است.
ترسيم آينده فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي، تنها با توجه به سمت و سوي صنعت خرده‌فروشي و رشد روزافزون استفاده از فناوري‌هاي نوين در عرصه سفارش و خريد كالاها ممكن است. در مطلب پيش رو برخي از ملزومات فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي آينده را كه از سوي متخصصان روز دنيا ارائه شده است مطالعه مي‌كنيم.
سفارشي سازي كالاها
يكي از امكانات فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در آينده، فراهم آوردن امكان سفارشي‌سازي برخي كالاها است. اين فروشگاه‌ها به طور فزاينده‌اي به مكان‌هايي تبديل مي‌شوند كه ما از آنها، نه فقط براي انتخاب كالاها بلكه براي طراحي و سفارش ساخت كالاهايي خاص با كمك متخصصان بازديد مي‌كنيم. خواه سفارشي‌سازي كت و شلوار باشد، يا سفارش ساخت رايانه‌اي با امكانات سخت‌افزاري ويژه، يا طراحي يك دوچرخه ورزشي خاص. بنابر اصل سفارشي‌سازي، تجربه‌هاي فردي بي‌نظيري براي مشتريان ايجاد خواهد شد.
رقابت حرفه اي در فروشگاه زنجيره اي خوب
با وجود فروشگاه‌هاي آنلاين بزرگي كه تقريباً هر چيزي را كه مي‌خواهيم در مدت‌زمان يك يا دو روز براي مشتريان خود ارسال مي‌كنند، وابستگي ما به فروشگاه‌هاي فيزيكي براي توزيع كالا به سرعت در حال كاهش است. بدين‌ترتيب، برندهاي تجاري چاره‌اي ندارند جز اينكه، توجه روزافزون را به مكان‌هاي تجارتي خود با امكان ارائه كالا و خدمات و ايجاد ارتباط موثر و متفاوت با مشتريان متمركز كنند.
براي مثال، خرده‌فروش كالاهاي ورزشي كانادايي با نام Sport Check اخيراً از يك فروشگاه مفهومي رونمايي كرده است كه شايد بتوان آن را يك شهربازي بزرگسالان براي علاقمندان به ورزش دانست. مركزي كه ارائه مستقيم كالا را با ارائه خدمات و دانش مورد نياز به كمك انواع رسانه‌ها و فناوري‌ها همراه كرده است. بنابراين در دنيايي كه هر روزه، مشتريان به سمت خريد آنلاين مهاجرت مي‌كنند، فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي بايد مفهوم خريد را از يك معامله، به يك فعاليت جالب، نو و هيجان‌انگيز در زندگي تبديل كنند.
مشتري فقط خريدار كالا نيست
در فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي آينده، هدف از خرده فروشي فقط تبديل هر مشتري به خريدار كالا نخواهد بود، بلكه جايگاه يك مشتري بايد به جايگاه طرفدار و مبلغ برندهاي تجاري ارتقا يابد. مشتري‌اي كه با آگاهي مناسبي كه در فرايند خريد از كالاي مورد نظر پيدا كرده‌است، همچون مبلغي براي برند تجاري عمل كند.
بدين‌ترتيب فروشگاه‌هاي زنجيره بايد بتوانند صرفنظر از شيوه سفارش و خريد كالا از سوي مشتري، از آنلاين، فروشگاهي يا موبايل، زيرساخت مناسب و مطبوع را براي شروع يك رابطه گفتگويي با مشتريان فراهم سازند، و فروشگاه نيز طي اين روند، همچون مركز ثقل احساسي براي نام‌هاي تجاري باشد.
افراد كمتر و عملكرد بيشتر
به دليل رقابت روزافزون با فروشگاه‌هاي آنلاين، درآينده پيش رو، براي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي چاره‌اي جز اتوماسيون كامل محيط‌هاي فروش باقي نمي‌ماند. هم‌اكنون فروشگاه‌هاي بزرگ زنجيره‌اي در دنيا از جمله فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي والمارت، همين روند را انتخاب كرده‌اند.
در ديگر بخش‌هاي بازار صنعت و تجارت نيز، بازرگانان سطح بالا، متصديان سهام، پيشخوان موجودي كالا و حتا صندوق‌داران، با فناوري‌ها و سيستم‌هاي پيشرفته اتوماسيون جايگزين مي‌شوند. در مقابل متصديان فروش همچون سفيراني از برندهاي تجاري مختلف عمل مي‌كنند و كارايي متفاوتي نسبت به گذشته خواهند داشت.
وقفه كمتر و تبادل بيشتر
آينده‌نگران زمينه فروش كالا معتقدند رويه فعلي خرده‌فروشان براي درخواست اطلاعات شخصي مشتريان، رويه‌اي كند است و ميتواند باعث نارضايتي آنان شود. پيشنهاد اين كارشناسان، انتقال كمتر اطلاعات مربوط به حريم خصوصي مشتري، و انتقال بيشتر اطلاعاتي است كه باعث كسب اعتماد آنان از طريق عملكرد مناسب شده است.
اهميت بروزرساني در آينده فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي
عموم مصرف‌كنندگان، و به ويژه مصرف‌كنندگان جوان اشتهاي سيري‌ناپذيري براي كالاها، خدمات و برندهاي جديد دارند. به همين دليل، فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي بايد با عطش بروزرساني در سليقه مشتريان، همگام باشند و مراكز خريد به درب چرخشي براي مارك‌ها و مفاهيم جديد مبدل شوند.
توجه ويژه به محصولات غذايي
از آنجا كه خرده‌فروشان آنلاين بيشتر توجه خود را بر روي محصولات غيرغذايي متمركز مي‌كنند، فزوشگاه‌هاي زنجيره‌اي بايد بتوانند در اين زمينه بسيار قوي ظاهر شوند. وجود انواع غرفه‌هاي مربوط به صنايع غذايي، ايجاد غرفه‌هايي براي ارتباط با مشتريان و آموزش به آنها و ارائه اطلاعات لازم به مشتريان درباره مسائل بهداشتي و چشم‌اندازهاي صنايع غذايي از ملزومات عملكرد مناسب در اين زمينه است.
تركيب فعاليت‌هاي گوناگون
بسياري از كارشناسان اقتصادي معتقدند مفهوم هايپرماركت‌ها و فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در حال تجربه تغييري اساسي است. به طوري كه مي‌توان گفت با انقلابي در اين حوزه مواجهيم. برخي از اين كارشناسان معتقدند مفهوم هايپرماركت به عنوان يك مدل اقتصادي كه تنها مبتني بر مصرف انبوه باشد، از بين خواهد رفت. از يك سو بايد اشتغال فروشگاه‌هاي بزرگ زنجيره‌اي به عنوان تامين‌كننده‌گان بزرگ مواد غذايي، بر اساس ارزش‌هاي جديدي كه براي مصرف‌كننده‌گان اهميت يافته تعريف شود و از سوي ديگر فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي آينده بايد تركيبي از فعاليت‌هاي مسكوني، اقتصادي، توريستي و اجتماعي را به طور همزمان دربرگيرند و دنبال كنند.
موقعيت جغرافيايي و مسايل زيست محيطي
امروزه بخش قابل توجهي از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي به نقاط پرجمعيت شهري اختصاص دارد. با اين وجود مكان‌هايي در مناطق نيمه‌شهري گزينه‌اي مناسب براي هايپر ماركت‌ها خواهند بود. اين مراكز در چنين موقعيت‌هاي جغرافيايي، با امكانات رفاهي و تفريحي ويژه و استفاده از مزاياي زيست محيطي خود، همچون مناطق ويژه اقتصادي و مراكز گردشگري عمل خواهند كرد. البته در چنين مواردي به طور خاص بايد موانع رفت و آمد مشتريان با ارائه پاركينگ‌هاي بزرگ يا طبقاتي و خطوط تاكسيراني برطرف شود.
همچنين از سقف هايپرماركت‌ها مي‌توان براي نصب صفحه‌هاي خورشيدي و ايجاد باغچه‌هايي استفاده كرد كه به عنوان بخشي از پاسخ ما به بحران آب و هوا محسوب مي‌شوند.
به دليل تاثير ويژه فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در زندگي روزمره مردم، از نقش اين مراكز خريد، مي‌توان به عنوان نقاط عطف در پروژه‌هاي شهري نيز بهره برد. به طوري كه به كمك آنها مي‌توان از گسترش شهرها و تمركز بيش از حد جمعيت جلوگيري كرد.. بسياري از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي و هايپرماركت‌ها در نزديكي شهرها داراي زمين‌هاي وسيعي هستند كه ميتوانند با همكاري خود آنها در پروژه هاي شهري جاي بگيرند.
ايجاد فروشگاه‌هاي آنلاين براي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي
سالهاست حركت به سمت خريد آنلاين بر روند خرده‌فروشي در شكل‌هاي گوناگون آن مسلط است. اما در دنياي معاصر و با تجربه دنياي پساكرونا ايجاد فروشگاه‌هاي آنلاين نيز براي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي به يك امر حياتي مبدل شده است. براي اين كار، فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي بايد اشكال جديدي از اتوماسيون را تجربه كنند. همچنين امكان پرداخت به طور خودكار از طريق تلفن هوشمند، چه در فردشگاه‌هاي آنلاين و چه در فروشگاه‌هاي فيزيكي از امكانات فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در آينده خواهد بود.
القاي تجربه به مشتريان
فروشگاه زنجيره‌اي سورنا در آينده بايد دانش خود را به مشتريان القا كنند و تجربه كلي آنها را بهبود بخشند. براي مثال در بخش مواد غذايي، اين به روزرساني‌ها ميتواند شامل ارائه غذاهاي تازه، غذاهاي فورتكورت، مناطق غذايي و كلاس‌هاي آشپزي برتر باشد. هر يك از اين ويژگي‌ها بايد با مشاوره متخصص تركيب شود. البته اين فعاليت‌ها نياز به هزينه‌هاي بيشتر دارند كه براي تأمين اعتبار اين سرمايه گذاري، فروشگاه‌ها بايد از فناوري‌هاي مدرن اتوماسيون استفاده كنند كه كاركنان را از انجام كارهاي معمول آزاد مي‌كند. اين ساعات آزاد شده را مي توان در فعاليت‌هايي سرمايه‌گذاري كرد كه ارزش بيشتري براي مشتري ايجاد مي‌كنند.
برچسب‌هاي ديجيتال و تعامل آنلاين با مشتريان
امروزه برخي از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در سطح دنيا از برچسب‌هاي الكترونيكي بروز شده و خودكار براي قفسه‌هاي خريد استفاده مي‌كنند كه اين امر باعث صرفه‌جويي در جايگزيني برچسب‌هاي كاغذي مي‌شود. برچسب‌هاي الكترونيكي همچنين ميتوانند قيمت‌گذاري پويا را براي تخفيف محصولات بيش از حد انبار يا محصولاتي كه به تاريخ انقضا نزديك شده‌اند، تسهيل كنند.
درآينده همچنين تلفن‌هاي هوشمند مشتريان ممكن است قيمت‌هاي شخصي‌شده را نشان دهند. انجام اين كار براي فروشگاه‌ها اين امكان را فراهم مي‌كند كه پيشنهادات سفارشي ارائه دهند كه مشخصات مشتري، سابقه خريد و موقعيت فعلي فروشگاه را در نظر مي‌گيرد. بنابراين تعامل با مشتريان چه در فروشگاه‌ها و چه به صورت آنلاين كاملاً فردي و شخصي‌سازي‌شده خواهد شد.
سخن پاياني
گسترش فرهنگ خريد از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي باعث شده تا دنياي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي سورنا به فراسوي مرزهاي خود برسد و آغاز عصري جديد را رقم بزند. آگاهي از سمت و سوي چنين دنيايي براي سرمايه‌گذاران و مديران اين فروشگاه‌ها از اهميت بالايي برخوردار است. در واقع مبتني بر اين دورانديشي‌ها است كه مديران فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي ميتوانند، به كمك كارمندان خود امكان تجربه‌اي لذت‌بخش از خريد را براي مشتريان ايجاد كنند.
